Wat is het stappenplan van overheden na aantreffen PFAS –verontreiniging? 

In het water van de Jelsumervaart in Friesland werd onlangs negenhonderd keer zoveel PFAS gevonden dan volgens officiële richtlijnen wenselijk. Gelijk gingen alle alarmbellen af en kregen mensen het advies om er niet meer te gaan zwemmen. Dat is te lezen in een artikel van het AD. Het roept de vraag op wat overheden doen op het moment dat er zo’n normoverschrijding plaatsvindt.  

Wie welke taak? 

Onze bodemspecialist Han de Rijk legt uit dat dit afhangt van wie er verantwoordelijk is. De ODRU is namelijk alleen verantwoordelijk voor de vaste bodem en niet voor het oppervlaktewater. Daarom wordt er, net als in dit Friese geval, doorverwezen naar het betrokken Waterschap. Gaat het om zwemwater of grondwaterbescherming voor drinkwater? Dan is voor de Provincie Utrecht de Regionale Uitvoeringsdienst (RUD) – met wie wij ons werkgebied in de Provincie delen – het aanspreekpunt.  Per situatie is het dus kijken welk overheidsorgaan bevoegd is en dus inhoudelijk kan reageren.  

Puntbron  

In de Jelsumervaart zijn er ook hoge waarden PFAS in het baggerslib aangetroffen. In dit geval ligt de rol ook voornamelijk bij het Waterschap. Han legt uit: “Wij gebruiken een handelingskader voor hergebruik van PFAS-houdende grond en baggerspecie (=baggerslib). Daarin staan ‘hergebruikscriteria’. Komen gemeten waarden boven deze criteria? Dan is er mogelijk sprake van een zogeheten puntbron.” Met een puntbron wordt een specifieke plek bedoeld waar PFAS-vervuiling vandaan komt, zoals een brandweeroefenlocatie. 

PFAS verwijderen  

Han vervolgt: “Normaalgesproken baggert het Waterschap eens in de zoveel tijd om te zorgen dat de watergang goed kan blijven doorstromen. Maar in dit geval is het lastiger, omdat je het baggerslib niet zomaar op de kant mag leggen vanwege de normoverschrijding. Als het Waterschap besluit de bagger toch te verwijderen, moet het eerst worden afgevoerd naar een erkend verwerker. Die zorgt dat de PFAS op een goede manier wordt verwerkt.” 

Te hoge waarden 

Dat er een locatie wordt gevonden met PFAS is volgens Han trouwens niet uitzonderlijk: “PFAS wordt eigenlijk altijd wel aangetroffen in bodem, water en baggerslib, maar de concentraties zijn vaak laag. Er worden dan geen normen overschreden. De stof geeft pas problemen boven een bepaalde concentratie.” Wil je meer informatie over PFAS in het werkgebied van de ODRU? Kijk dan op ons Geoportaal.